Rondleiding Keerpunt

Het keerpunt.

Met een knoop in mijn maag en een licht bonkend hoofd liep ik achter de groep aan door de gangen. De sfeer was bedrukkend en voelde koud aan. Hier gebeurde het dus, de detentie van kinderen. Ook al hadden ze alle luxe zoals een zwembad, sporthal en klaslokalen, voelde het toch als een bedrukkende omgeving.

Afgelopen vrijdag kreeg onze klas de kans om een kijkje te nemen in de jeugdgevangenis het Keerpunt Cadier en keer. Het was een ongelofelijke en ook zeer spannende ervaring. Het spannende van deze ervaring begon al bij binnenkomst, toen een agente mij vroeg of ik iets in mijn broekzakken had. De hele klas moest onder een metaaldetector lopen voordat de rondleiding kon beginnen.

Allereerst kregen we de school gang te zien, we hebben niet in een klaslokaal kunnen kijken maar wel in bijna alle creatieve lokalen zoals het houtbewerkingslokaal en metaalbewerkingslokaal. Daarna mochten we een isoleercel bekijken, toen we deze gang in kwamen leek het wel of we in een totaal ander gebouw terecht waren gekomen, de temperatuur was voelbaar lager en er hing een weeïge geur die je kunt vergelijken met de geur die je tegen komt in het ziekenhuis. De isoleercellen waren anders dan ik had verwacht, er waren helemaal geen zachte muren, maar juist harde en er was een wc waar ook nog eens een camera op gericht stond. Als je in de isoleercel moet dan krijg je een overal aan van papier, ook krijg je een matras toegedeeld en wat wc papier. Voor de rest is er niks, alleen jij en je gedachten.

Natuurlijk hebben deze kinderen ook recht op frisse lucht en mogen ze een uur per dag uit de isoleercel naar het ‘buiten hok’, dit is een ruimte waarvan het dak is afgesloten met een hek, ook hier was er niks om op te zitten maar wel frisse lucht. Vooral de isoleer cel gaf mij een vreemd gevoel, ik probeerde mij voor te stellen hoe het zou zijn om daar een paar uur of zelfs de hele dag te moeten zitten, ik kon mij dit vrijwel niet voorstellen. De leider van de rondleiding gaf ook aan dat ze niet trots waren op deze afdeling maar dat het soms wel echt nodig was om de kinderen tegen zichzelf en anderen te beschermen.

Ook hebben we mogen kijken in een cel waar de jongeren nachts verblijven, hier had ik een cel verwacht wat je ook altijd tv ziet. Gelukkig was dit niet zo! Het waren kleine kamers met een bed, kast, bureau en een wc en douche gelegenheid. Wat ik wel erg frappant vond was dat er een groot breedbeeld tv hing (deze heb ik nog niet eens!). De begeleiding vertelde ons dat de kinderen tv kijken moesten verdienen en dat ze alleen maar door de begeleiding uitgezochte programma’s mogen kijken, dit is om contact met de buiten wereld te voorkomen. Blijkbaar kun je via TMF berichtjes versturen die dan op tv zichtbaar zijn. Ook vertelden ze dat er een censuur op de kranten bestond binnen de instelling om te voorkomen dat de kinderen elkaars daden weten, dit is erg belangrijk binnen de instelling omdat men bang is dat ze door de mogelijke gruwelen de kinderen als persoon gaan afwijzen in plaats van hun daden.

De jongeren zitten maar acht uur in hun cel, eigenlijk alleen maar om te slapen, de rest van de dag zijn ze verplicht om mee te doen aan de dagactiviteit. Deze dagactiviteit bevat school, sport, eten en therapieën. Nu vraag je je misschien af waarom er therapie wordt gegeven in een gevangenis, dat vroegen sommige van onze groep zich ook af, en het antwoord verbaasde mij niks en voldeed aan mijn waarden. Kinderen zijn kinderen en vooral mensen, geen enkel kind is slecht geboren! Dit drukte de begeleider ons op het hart. De kinderen die in de jeugdgevangenis zitten, zitten daar natuurlijk niet voor niets, maar ze hebben allemaal een getroebleerd leven of een stoornis waardoor ze tot hun daden zijn gekomen.

Na de zware kost van de rondleiding konden we onszelf gerust stellen toen we op een woongroep mochten kijken, het zag er bijna huiselijk uit met een tintje gevangenis. Hier konden de kinderen eten, en zelf koken als ze dat graag willen. Ook mogen ze hier samen een film kijken of een potje tafel voetbal spelen. Deze ruimte is belangrijk voor de kinderen omdat ze hier samen zijn, dit voorkomt vereenzamen, ook kunnen ze hier oefenen met hun gedrag en gedrag herkenning. Dit alles gebeurt natuurlijk onder toezicht.

We hebben ook een kijkje mogen nemen in de grote keuken waar voor de gehele instelling (3 gebouwen) het voedsel word bereid. Hier kregen we te horen dat alle kinderen in de instelling 12 euro per week zakgeld kregen, hier schrok ik wel een beetje van want in mijn ogen is dit veel geld. Dit geld mogen ze besteden aan snoepjes en aan andere dingen. Ook hier hangen weer veel regels aan, als je geen goed gedrag vertoond hebt, mag je ook geen snoepjes kopen.

De jongeren worden per vier begeleid door één begeleider en sommige kinderen krijgen een op een begeleiding. Deze begeleider zorgt dat ze na de les gaan, let op tijdens het sporten en is de persoon waarbij de kinderen terecht kunnen.

Aan het eind van de rondleiding kregen we allemaal wat te drinken en vlaai, we kregen nog 3 filmpjes te zien die uitleg gaven over de instelling. Deze filmpjes gaven ons een samenvatting over de instelling. Wel vind ik persoonlijk dat je door een dergelijk filmpje te kijken niet echt weet wat een jeugdgevangenis nou werkelijk is. Dit weet je pas als je door de gangen hebt gelopen, de bedrukkende sfeer hebt geproefd, de weeïge geur in die gangen hebt geroken, de zware deuren hebt gevoeld, het eeuwige: eerst de ene deur op slot dan de ander pas weer open, gevoel hebt gevoeld.

Kortom, hoe luxueus de jeugdgevangenis er ook uit mag zien, het is een echte gevangenis en waarschijnlijk ook een echte straf voor de kinderen die erin moeten verblijven. Ook al bied de jeugdgevangenis de nodige structuur en nog veel belangrijker de veiligheid die veel kinderen niet kennen of nooit gekend hebben toch lijkt het mij verschrikkelijk om daar te moeten verblijven. Vooral omdat je niemand kunt knuffelen en niet zelf invulling kunt geven aan je dag.

Wel wil ik even nog benadrukken dat het personeel het beste voor heeft met de kinderen en alles doen om de kinderen een veilige omgeving en kans op een diploma te bieden. Ik vind het vooral heel knap dat deze mensen de kinderen niet afwijzen op hun persoon zijn, dat deze kinderen wel erkenning krijgen in het zijn van zichzelf. Deze mensen zijn er voor de kinderen in slechte tijden als zij niemand meer hebben om naar te keren.

Ik en de rest van mijn klas zijn ontzettend dankbaar voor deze ongelofelijke ervaring, ik zal nooit meer hetzelfde denken over een krantenartikel waarin een kind in detentie moet. Ik weet nu precies waar ze heen gaan en hoe gestructureerd hun leven in detentie zal verlopen.

Na de rondleiding zijn we bij elkaar gekomen en kregen we een presentatie over het Keerpunt. Wij (Steven & Sofrane)  mochten een interview houden met een van de jongeren van het Keerpunt. Op het moment dat we met een medewerker mee liepen, liep de spanning bij ons beiden hoog op. Na meerdere, dikke, deuren te hebben gepasseerd kwamen we bij een van de woonkamers waar de jongeren aanwezig waren.  Dat was erg spannend, omdat we nu direct contact hadden met jongeren die al enige tijd vastzitten! De sfeer in de woonkamer was erg gemoedelijk. Een aantal jongeren waren aan het gamen, een ander zat muziek te luisteren en weer een ander zat een spel te spelen met de begeleider. De eerste reactie van de jongeren was waar de meiden bleven. Ze hadden ons (mannen) niet verwacht.  Wij moesten hier om lachen. Niet omdat het grappig was, maar omdat we enigszins zenuwachtig waren. We merkten dat hierdoor de grootste spanning er vanaf was. Vervolgens zijn we onder begeleiding van een medewerker met de jongere naar een vergaderruimte gegaan. Toen we in de vergaderzaal zaten waren we beiden even zoekende. Het duurde even voordat het gesprek op gang kwam. Het was de gedetineerde jongere tegenover de onwetende studenten. Af en toe kwam er een vraag uit de keel van een van ons twee. De focus lag in het begin te veel op de diversiteitcirkel. Het gesprek kwam, voor ons gevoel, pas echt op gang toen de we aan de jongere vroegen hoe hij in het Keerpunt terecht was gekomen. De jongere wilde er niet te veel details over loslaten, maar het kwam neer op een aantal geweldsdelicten en een gewapende overval.

Nadat we op een aantal punten van de diversiteitcirkel besproken hadden keken we anders tegen de jongere aan. De jongere leek opeens minder bedreigend en eng dan we van te voren dachten. De jongere reageerde over het algemeen erg nuchter en leek niet anders te zijn dan jij of ik. In het begin stelden we voornamelijk vragen en kregen we alleen daar antwoord op. Dat lag niet aan de jongere, maar aan onze vraagstelling. We voelden ons in het begin niet op ons gemak en vielen terug op onze vragen. Naarmate de spanning bij ons af nam, gingen we dieper op de persoon in. Dit resulteerde in een veel levendiger gesprek waarin iedereen zijn mening gaf. De medewerker stelde af en toe vragen waardoor hij niet alleen de jongere liet nadenken, maar ook ons zelf. Wat ons van het gesprek vooral is bijgebleven is dat de jongere weet dat zijn omgeving een rol heeft gespeeld in de situaties waar hij in terecht gekomen is. Toch zal de jongere ervoor kiezen om na zijn vrijlating weer terug te keren naar zijn oude omgeving.  Een aantal dagen later hebben we het hier onderling in de klas over gehad. We hebben hier een dubbel gevoel over. Aan de ene kant snappen we niet waarom de jongere ervoor kiest om weer terug te gaan naar zijn oude omgeving. De jongere geeft aan dat zijn omgeving een slechte invloed op hem heeft. En aan de andere kant zou het ons erg lastig lijken om je vertrouwde omgeving (familie, vrienden, etc.) achter je te laten en ergens anders opnieuw te beginnen. Een plek waar je niemand kent en er helemaal alleen voor staat.

Nadat we i.p.v. twintig minuten, vijfentwintig minuten de jongere hadden geïnterviewd zijn we terug naar de woonkamer gelopen. We hebben de jongere bedankt voor het openstaan voor een interview en het beantwoorden van onze vragen. Vervolgens kwamen de andere jongeren en gingen ze samen een sigaret roken. hier eindigde onze spannende ontmoeting!